Nhớ Về Bạn Cũ ở Cao Thắng: Hồ Trường Thẩm

Nhớ Về Bạn Cũ ở Cao Thắng: Hồ Trường Thẩm

Xuân Lan thân mến,

Hôm nay tình cờ vô đọc câu chuyện của XL viết về Hồ Trường Thẩm (xin click vào đây để đọc chuyện của XL) người bạn cùng lớp với Duy liên tục 4 năm từ lớp 8 cho đến lớp 11 ở Cao Thắng làm cho Duy nhớ lại người bạn này nhiều lắm. Thẩm là một người bạn thân & hiền nhất của Duy. Trước hết thì xin cám ơn XL đã còn nhớ và viết về Thẩm.

Bây giờ Duy xin viết về một số nét của bạn Hồ Trường Thẩm để các bạn đồng lớp nếu đọc được thì sẽ nhớ về Thẩm của lớp 8T1 cho đến 11T1 (khóa 1972-1976). Trong 3 năm đầu tiên thì Thẩm chơi rất thân với Lộc Thống Sang, Thẩm và Sang đi với nhau như cặp bài trùng, như hình với bóng. Sau 30/4/1975 thì Lộc Thống Sang đã di tản vì có người cha làm cận vệ cho Tổng Thống VNCH Nguyễn Văn Thiệu tại Dinh Độc Lập. Sang đi rồi thì Thẩm buồn lắm, vì mất đi người bạn thân thiết nhất. Sau này sinh hoạt tại trường thì Thẩm tham gia ban Văn Nghệ, hát hò với mấy cô CT5 nên dần dần tình bạn cũ vơi Sang cũng nguôi ngoai đi.

Năm đầu tiên vô Cao Thắng thì Duy chơi thân với Đặng Trọng Phúc, cùng thi đậu đợt đầu của lớp 8 (Phúc đậu hạng 26/40, Duy đậu hạng 40/40). Sau khi học được một tháng thì đợt thứ hai vô (gọi là lớp bàng thính viên: đậu vớt, hay là con của nhân viên có liên hệ với trường Cao Thắng). Thẩm vô đợt thứ hai này. Năm lớp 8, môn học Thẩm sợ nhất là Kỷ Nghệ Họa. Không riêng gì Thẩm sợ mà hầu như bạn nào cũng sợ môn chính này (hệ số 3 ngang hàng với Toán, Lý, Hóa). Mấy bài vẽ đầu tiên Thẩm bị điểm thấp, Duy được điếm cao nên Thẩm làm quen với Duy để hỏi làm sao vẽ được điểm cao. Duy nói “Tui cũng sợ môn nên lắm, nhưng ở nhà phải lo tập tành vẽ thật nhiều chứ chẳng giỏi giang gì hơn bạn.”

Thẩm là người bình thường, không làm lớp trưởng trong 3 năm đầu tiên (lớp 8T1, 9T1, 10T1), sau 30/4/1975 học lớp 11T1 Thẩm mới làm lớp trưởng vì Thẩm là Đoàn Viên. Trưởng lớp trong 3 năm đầu tiên là Lê Quang Phúc, tướng người cao to & đẹp trai ở Phú Lâm gần nhà Nhã cha và Kiệt cha. Cuối năm lớp 8, vào tháng 6/1973 vào đợt nghỉ hè thì Thẩm có đi học lớp Kỹ Nghệ Họa chung với Duy và Phúc ở trường tiểu học Bình Minh gần dốc cầu Trương Minh Giảng, đường đi vào chùa Miên. Lớp học hè này do thầy Phước dạy bên Nguyễn Trường Tộ dạy. Nhắc lại là môn Kỹ Nghệ Họa lớp 8T1 do thầy Nguyễn Văn Bài dạy. Thầy Bài hay đem bài vẽ của Nguyễn Văn Phong ra làm mẫu cho các bạn trong lớp xem.

Trong đợt học hè chung với Thẩm và Lộc Thống Sang thì Duy mới chơi thân với Thẩm hơn. Thẩm là người Miền Nam, tính tình rất hiền lành và chất phác, trên môi luôn nở nụ cười. Sang năm lớp 9 thì Thẩm có dẫn một số bạn học chung lớp về nhà của Thẩm bên quận 8 trên đường Dương Bá Trạc. Khi đến nhà Thẩm thì Duy thấy có bàn thờ một thiếu phụ còn rất trẻ, đó là má Thẩm. Nghe Thẩm kể lại mẹ Thẩm mất lúc Thẩm mới vừa thôi nôi. Ba của Thẩm tiếp tục sống một mình như gà trống nuôi con. Thẩm có một người anh ruột học trên Thẩm 2 hay 3 lớp gì đó. Điểm đặc biệt là hai anh em rất giống nhau ở khuôn mặt vì cả hai đều cận thị. Ba của Thẩm ít nói hay ngồi trầm ngâm trên bộ phản (divan).

Sau 30/4/75 thì Thẩm công tác tại trường, là đối tượng đoàn, sinh hoạt trong ban Văn Nghệ. Trải qua hè năm lớp 10 thì Thẩm hình như lột xác hoàn toàn, từ một người nhút nhát trở thành một người tự tin, từ một ít nói đến một người biết nói năng hoạt bát trước đám đông. Cũng vào thời kỳ sinh hoạt sau 30/4/75 thì Thẩm luôn luôn đội đón vành tai bèo của lực lượng TNXP. Nếu nhìn Thẩm thì cứ tưởng Thẩm là một cậu du kích nào đó, vì cách ăn bận của Thẩm thích nghi với cuộc sống mới.

Tháng 10/1975 khi bắt đầu nhập học thì Thẩm được phân công làm lớp trưởng, Hoàng Đình Trí là lớp phó 1, Trần Quốc Vinh là lớp phó 2. Tuần lễ trước khi nhập học thì các bạn 11T1 được học chính trị. Tại những cuộc hội thảo chính trị thì Thẩm tỏ ra không có tính quyết đoán, do Thẩm bị dằn xé giữa những thực tại của xã hội Miền Nam đầy đủ tự do thông tin và những thông tin một chiều của xã hội mới. Hai bạn Trí và Vinh làm lớp phó tỏ ra kiên quyết hơn, ăn nói như là người có thực quyền và lên giọng nên các bạn trong lớp không ai thích 2 bạn đó. Các bạn không thích thì tỏ thái độ bằng cách bắt bẻ lý luận của họ qua những bằng chứng thực tế làm cho hai bạn đó cứng họng. Cũng vì không mù quáng mà Duy bị Vinh kết luận là người không có lập trường, vì không đi theo chính sách của xã hội mới. Xin mở ngoặc ở đây là Hoàng Đình Trí và Trần Quốc Vinh đã được kết nạp vào Đoàn, nên được phân công hướng dẫn chính trị quần chúng cho các bạn chưa vào Hội.

Hôm nay đọc bài của Xuân Lan thì XL có nói đến một anh “chạy ra nói chuyện” và “đưa cái gì cuộn tròn” cho Thẩm, một trong hai bạn đó là Hoàng Đình Trí hoặc là Trần Quốc Vinh, vì khi sinh hoạt tại trường Duy biết Trí và Vinh hay trêu chọc Thẩm lắm. Biết được Thẩm chở XL từ nhà đến trường nên một trong hai bạn đó “chọc quê” Thẩm chơi. Trong thời gian sinh hoạt trong ban Văn Nghệ chung với Hoàng Đình Trí thì Trí biết Thẩm thích ai và mến ai, chắc có lẻ các bạn biết người mà Thẩm thích là BT Chung. Khi vào học lớp 11T1 tổ chức những cuộc thảo luận thì Trí hay nói ẩm ờ “Xin lớp trưởng cho biết ý kiến chung-thẩm đi, đừng có thêm chi nữa.” Vì câu nói giỡn này mà anh em trong lớp biết Thẩm thích một người và mến một người. Đến khi vô học lớp 11 rồi thì cô Chung trong trường được nhiều anh chàng trồng cây si lắm, trong đó có bạn Đặng Trọng Phúc. Phúc thích Chung và thay vì đọc đúng câu ca dao như sau:

Ở đời muôn sự của chung

Hơn nhau một tiếng anh hùng mà thôi

Thì bạn Phúc sửa lại:

“Trên đời Phúc mến em Chung

Hơn nhau một tiếng người hùng của em.”

Hôm nay đọc bài XL viết về Hồ Trường Thẩm thì Duy mới biết được Thẩm có trái tim nhân hậu và biết galant. Nhưng Xuân Lan có biết rằng con tim của Thẩm lúc đó đã có hai ngăn cảm mến dành cho 2 cô Ch rồi, thành ra Thẩm chở XL là Thẩm xem XL như người em gái hậu phương. Duy chơi chung & thân tình với Thẩm mà có bao giờ nghe Thẩm nói về XL đâu. Hôm nay Thẩm đã khuất mặt rồi, Duy xin viết lại tâm tình của Thẩm về XL như sau:

Thương Lan lội bộ tới trường

Lên đây Thẩm chở khoảng đường nghen Lan

Bạn bè bắt gặp hỏi han

Chắc anh mắc cở thở than cùng trời !

Năm học lớp 11T1 thì Thẩm được các bạn trong lớp cảm mến vì tính tình mềm dẽo của Thẩm. Duy chưa nghe bạn nào phân trần (complain) về Thẩm như là “đâm sau lưng chiến sĩ” hay là “bị đì” gì cả. Thẩm cũng người học trò cưng được thầy Vũ Như Hoằng cảm mến. Cuối năm học lớp 11 Thẩm có đến nhà thầy Hoằng để cho thầy xem Tử Vi thì thầy phán rằng “nếu anh có vợ sớm thì sẽ tiêu ma sớm.” Thẩm nghe để bụng, chớ đâu có nghe lời thầy khi con tim rung cảm trước tình yêu mới và lập gia đình sớm.

Tháng 9/1977 sau khi biết được kết quả thi đậu Đại Học Bách Khoa thì Duy có đạp xe qua bên quận 8 đến nhà thăm Thẩm. Lúc đó Thẩm đã học xong chương trình công nhân bậc 3 và đi làm rồi. Thẩm ở lại Cao Thắng để học chương trình công nhân với đa số các bạn. Riêng lớp Duy có Trần Mộng Lân, Đoàn Văn Dư, Hoàng Đình Trí, Mai Thế Truyền ra ngoài học tiếp lớp 12 phổ thông vào tháng 9/1976. Khi đi ra ngoài học tiếp phổ thông là phải cầm chắc thi đỗ vào đại học mới dám ra ngoài, nếu không đỗ thì chỉ có đi buôn bán chợ trời, hay bị đi bộ đội hoặc bị tham gia lực lượng TNXP. Trần Mộng Lân, Hoàng Đình Trí và Duy đỗ vào Đại Học Bách Khoa, còn Mai Thế Truyền thì đợi xuất cảnh sang Pháp vì Truyền có quốc tịch Tây.

Sau năm 1979 thì Duy có đến nhà thăm Thẩm một vài lần. Rồi một ngày Duy đến nhà thăm thầy Hoằng thì được thầy cho biết Thẩm đã “ra đi” vì bị bệnh đau màng não. Thầy có nói với Duy “Tao đã phán với nó một câu xanh rờn: có vợ sớm là tiêu nghen, vậy mà nó cải lời tao, vì đại vận gặp sao Đà La.” Trước khi đi Mỹ theo diện ODP vào đầu tháng 1/1987, Duy có ghé nhà Thẩm đốt cho Thẩm một nén nhang cầu nguyện linh hồn của bạn sớm tiêu diêu nơi miền Cực Lạc. Ba của Thẩm trông như người mất hồn và có nói với Duy “Bác đâu có ngờ mệnh nó yểu, mất sớm bỏ lại vợ góa, con côi. Ngày xưa mẹ nó mất, bác ở vậy nuôi con khôn lớn, không bước thêm một bước nữa, cho trọn tình với vợ và trọn nghĩa với con.”

Sau này khi đến Mỹ, cuộc sống tương đối ổn định, lâu lâu Duy nằm mơ thấy các bạn vượt biên vượt biển mất xác vẫn còn sống trong giấc mơ. Các bạn đó than đói và lạnh nơi các vùng hoang vắng. Còn Thẩm thì hay quanh quẩn về trường, nhất là ở dãy lầu đồng hồ, nơi học lớp Kỹ Nghệ Họa. Đứng trên lầu Thẩm hay nhìn xuống lớp CT5 để mong gặp lại các bạn nữ ngày xưa với tâm sự:

Ta với bạn mơ về trường cũ

Về lại đây tự nhủ với lòng

Cuộc đời nghiệt ngã long đong

Tìm về kỷ niệm ngược dòng ngày xưa

Đứng trên lầu sao chưa thấy bạn?

Tìm lại em như nhạn lạc bầy

Tìm em góc bể chân mây

Lớp xưa còn đó em bay mất rồi…

Hôm nay xin viết những dòng này để chia sẻ với Xuân Lan và các bạn. Cầu mong người bạn ra đi sớm như Hồ Trường Thẩm đã thanh thản nơi miền Cực Lạc, không còn vướng bận với những lo toan gánh nặng của cuộc sống nữa.

Thân chào,

Ngô Đình Duy (San Jose 19 June 2012)